Γνωρίζατε ότι μια επιστολή από έναν νεαρό αναγνώστη ενέπνευσε το εμβληματικό εικονογραφημένο βιβλίο της Tove Jansson Ποιος θα παρηγορήσει το Τουφάκι; Διαβάστε τη συγκινητική ιστορία πίσω από το βιβλίο!

Η Tove Jansson συνήθιζε να λέει ότι γράφει για όλα τα αόρατα και φοβισμένα μικρά πλάσματα. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές σε ένα από τα πιο αγαπητά έργα της, το εικονογραφημένο της βιβλίο Ποιος θα παρηγορήσει το Τουφάκι;. Γι’ αυτό εμπνεύστηκε από μια επιστολή «ενός από αυτούς τους θλιμμένους τύπους που είναι πάντα στην απέξω», όπως της έγραψε ένας νεαρός αναγνώστης.

Ταξίδι μέσα σε ένα τοπίο συναισθημάτων
«Η Tove Jansson είχε έναν τρόπο να γράφει για τα παιδιά που, ακόμα κι αν τα ίδια δεν μπορούσαν να εκφραστούν αντίστοιχα, επιβεβαίωνε σε τεράστιο βαθμό τα συναισθήματά τους. Ένα παιδί ίσως να μη συνειδητοποιεί ότι είναι μοναχικό, αλλά διαβάζοντας το κείμενο να το αντιλαμβάνεται ή να αντιλαμβάνεται ότι νιώθει απομονωμένο και φοβισμένο. Είναι πολύ βοηθητικό να κατανοούμε αυτά τα συναισθήματα. Και το υπέροχο είναι ότι η Tove μάς δείχνει και πώς να τα ξεπεράσουμε! Δεν είναι απλώς της λογικής θα σου μεταδώσω ένα συναίσθημα και θα σε αφήσω σ’ αυτό, αλλά είναι πιο πολύ σαν να λέει ας κάνουμε ένα ταξίδι και ίσως να βρεις έναν τρόπο να το ξεπεράσεις», λέει η Natania Jansz, εκδότρια στη Sort of Books.

Ένα τέτοιο παράδειγμα βρίσκεται στο τέλος του Ποιος θα παρηγορήσει το Τουφάκι;. Ο βασικός χαρακτήρας, το Τουφάκι, που στην αρχή είναι ένα ντροπαλό και φοβισμένο μικρό πλάσμα, ξεπερνά τους φόβους του και σώζει το πλασματάκι από τη φοβερή Μόρα.

Στην ιστορία, το Τουφάκι προσπαθεί να έρθει κοντά με το πλασματάκι και να του μιλήσει για τα συναισθήματά του. Έτσι αποφασίζει να του γράψει ένα γράμμα∙ αλλά συνειδητοποιεί ότι δεν ξέρει πώς να βάλει σε λέξεις όσα νιώθει.

Τότε, ο αφηγητής ζητά από τον αναγνώστη να παρέμβει και να βοηθήσει το Τουφάκι – εδώ μπορείτε να δείτε μια εκδοχή της σκηνής σε κινούμενα σχέδια, με την αφήγηση της ανιψιάς της Tove, Sophia Jansson:

Και κάθισε να γράψει στο λεπτό, γιατί ήταν ξωτικό μοναχικό. Έγραψε για τον Χέμουλιν, για το μπουκάλι, για το κοχύλι το λευκό και τ’ ακρογιάλι.
Μα πριν προλάβει όλα αυτά να τα διηγηθεί, ξάφνου από τα χέρια του το γράμμα είχε χαθεί!
Γι’ αυτό εσάς που με διαβάζετε παρακαλώ, κάντε εσείς κάτι να παρηγορηθούνε και τα δυο.
Γράψτε ένα γράμμα απ’ το Τουφάκι, για να το λάβει το αθώο το πλασματάκι.

                                          (Χαρτί θα βρείτε εδώ. Γραμματόσημο δεν χρειάζεται. Μπορείτε, π.χ., ν’ αφήσετε το γράμμα σε μια τριανταφυλλιά. Εκεί, σίγουρα θα το βρει το πλασματάκι!)                    

Η Tove Jansson έλαβε εκατοντάδες επιστολές από αναγνώστες που ήθελαν να παρηγορήσουν το Τουφάκι
«Η Tove ζήτησε από τους αναγνώστες της να γράψουν γράμματα στο πλασματάκι, τα οποία θα λάμβανε στο δικό της γραμματοκιβώτιο» γράφει η Boel Westin στη βιογραφία Tove Jansson – Life, Art, Words.
«Εκατοντάδες παιδιά έγραψαν γράμματα στο Τουφάκι και στο πλασματάκι, για να τα παρηγορήσουν, και είτε οι φάκελοι είχαν γραμματόσημο είτε όχι, κάπως εν τέλει έφταναν στο γραμματοκιβώτιο της Tove. Ένας φάκελος έγραφε “Για το πλασματάκι, στην Κοιλάδα των Μούμιν, ίσως κοντά στο Ελσίνκι, στη Φινλανδία” και –με κάποιον τρόπο–  κατάφερε να φτάσει σ’ αυτή».

Το πραγματικό Τουφάκι
«Για το Ποιος θα παρηγορήσει το Τουφάκι; στ’ αλήθεια  εμπνεύστηκα από την επιστολή ενός παιδιού» εξήγησε κάποτε η Tove. Η Boel Westin, αντλώντας από τα ημερολόγια της Tove, γράφει: «Η ιστορία στην πραγματικότητα προέκυψε από την επιστολή ενός παιδιού που υπέγραφε ως Τουφάκι. “Δεν με ξέρεις”, της έγραψε, “αλλά είμαι από αυτούς τους θλιμμένους τύπους που είναι πάντα στην απέξω, που κανείς ποτέ δεν τους παρατηρεί ούτε τους προσκαλεί πουθενά ούτε τους κοιτάει όταν μιλάνε. Φοβάμαι σχεδόν τα πάντα”» Η Tove αναφέρει: «Υποθέτω ότι ο πιο απλός τρόπος για να δώσουμε αυτοπεποίθηση σε ένα Τουφάκι είναι να του βρούμε ένα πλασματάκι: κάποιον που να φοβάται ακόμη περισσότερο από τον ίδιο. Με αυτό το σκεπτικό, ανέθεσα στο Τουφάκι να βρει το πλασματάκι και να το σώσει».

Η Tove Jansson ήθελε να απαντά σε όλες τις επιστολές
Η Tove χαιρόταν να απαντάει σε όλες τις επιστολές που λάμβανε, ειδικά σε εκείνες που γράφονταν από παιδιά. Σύμφωνα με τη Westin, η Tove λάτρευε να αφηγείται την ιστορία του πώς ο αδερφός της, ο Per Olov, έγραψε ως παιδί στον Πρόεδρο της Γαλλίας και του ζήτησε να καταργήσει τη Λεγεώνα των Ξένων. Φυσικά, ο Πρόεδρος δεν απάντησε, και τότε ανέλαβε η μητέρα τους, η Signe Hammarsten-Jansson, απαντώντας εκ μέρους του ότι ο Πρόεδρος θα σκεφτεί το θέμα.

Για όσους τώρα δεν είχαν ποτέ προσωπική αλληλογραφία με την Tove, η ιστορία για το Τουφάκι διαβάζεται σαν ένα love letter προς όλα τα ντροπαλά πλάσματα εκεί έξω που χρειάζονται απλώς να ακούσουν τα σωστά λόγια και να συναντήσουν το κατάλληλο άτομο, ώστε να ανθίσουν!

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το Ποιος θα παρηγορήσει το Τουφάκι;, παρακολουθήστε αυτό το μίνι-ντοκιμαντέρ:

Απόδοση του άρθρου The touching story behind Who Will Comfort Toffle

Βρείτε το βιβλίο Ποιος θα παρηγορήσει το Τουφάκι; εδώ