Ο Σουηδός συγγραφέας που βραβεύτηκε με Astrid Lindgren Prize
Νοέμβριος του 2015. Όπως κάθε χρόνο στις 14 του μήνα ανακοινώνεται ο νέος αποδέκτης του σημαντικού βραβείου για την παιδική λογοτεχνία, Astrid Lindgren Prize* το οποίο τελικά απονεμήθηκε στον συγγραφέα Mårten Sandén “για το κατανοητό, πλούσιο και σημαντικό έργο του που χαρακτηρίζεται τόσο από μαγικό ρεαλισμό όσο και από τον ενθουσιασμό στην καθημερινή εμπειρία που έχει καθιερωθεί για τα καλά στους νεαρούς αναγνώστες όλων των ηλικιών”.
Ο γεννημένος στο Lund της Σουηδίας, Mårten Sandén, πραγματοποίησε το λογοτεχνικό του ντεμπούτο το 1995 κι έκτοτε αφοσιώθηκε στη συγγραφή παιδικών και εφηβικών βιβλίων αλλά και στη στιχουργική. Σήμερα ζει με την οικογένεια του στη Στοκχόλμη, είναι μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας καθώς και μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας για τα Παιδικά Βιβλία, ενώ το 2012 έλαβε το βραβείο Bloddhound.
Μπορεί ο ίδιος να μην αξιοποίησε ποτέ το πτυχίο ψυχολογίας που απέκτησε αλλά σίγουρα οι γνώσεις της συγκεκριμένης επιστήμης του φάνηκαν χρήσιμες στο πρώτο κιόλας έργο του, τη σειρά εικονογραφημένων κατασκοπικών ιστοριών για παιδιά με τίτλο “Roy & Perry rescues a wolf”. Αξιοποιώντας τη διεισδυτικότητα και αναλυτική σκέψη του ψυχολόγου σε συνδυασμό με το μάλλον έμφυτο ταλέντο των Σουηδών να συνθέτουν τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες μυστηρίου, ο Sandén κατορθώνει να δημιουργεί έργα που εντυπωσιάζουν για το βάθος, το σασπένς και τον υπόγειο συναισθηματισμό τους…και ναι, απευθύνεται σε νεαρούς αναγνώστες. Ίσως εκεί να οφείλεται η μεγάλη επιτυχία του Mårten Sandén, στο τι δεν υποτιμά το νεαρό κοινό του, αντίθετα δε διστάζει να γράψει για δύσκολα θέματα όπως η απώλεια, το πένθος και η αναγκαιότητα των αλλαγών.
Στο μυθιστόρημα του Ένα σπίτι χωρίς καθρέφτες που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος κεντρική αφηγήτρια είναι η εντεκάχρονη Τόμασιν η οποία ζει εδώ και μερικούς μήνες στο τεράστιο, σκοτεινό και γεμάτο σκόνη σπίτι της θείας του παππού της μαζί με τον πατέρα της, τη θεία, τον θείο και τα ξαδέλφια της. Ενώ τα αδέλφια του πατέρα της τσακώνονται για την αξία του σπιτιού, η μακρινή ηλικιωμένη θεία της βρίσκεται ετοιμοθάνατη στον τελευταίο όροφο, και ο πατέρας της είναι κλεισμένος στον εαυτό του, πενθώντας τον θάνατο του μικρού αδελφού της Τομασίν. Ωστόσο, μια μέρα, η μικρότερη ξαδέλφη της κάνει μιαν ανακάλυψη: μια μεγάλη ντουλάπα γεμάτη με όλους τους καθρέφτες που λείπουν από το μεγάλο σπίτι. Και μέσα στους καθρέφτες, έναν διαφορετικό κόσμο – έναν κόσμο όπου μπορείς να ανακαλύψεις όχι αυτό που επιθυμείς περισσότερο, αλλά αυτό που έχεις περισσότερο ανάγκη…
Το συγκεκριμένο βιβλίο που διαβάζεται πραγματικά “από εξώφυλλο σε εξώφυλλο” χαρακτηρίστηκε ως ένα κλασικό μυστήριο του συγγραφικού στυλ των C.S. Lewis, Philippa Pearce και Maria Gripe ενώ υπογραμμίζεται πως είναι “μια ιστορία για φαντάσματα που δεν έχει την πρόθεση να τρομάξει και που εξερευνά την προσπάθεια του ατόμου να ξεπεράσει την απώλεια αλλά και να βρει τον πραγματικό εαυτό του”.
Σίγουρα ο Mårten Sandén αποδεικνύει πως δεν απέκτησε τυχαία το Astrid Lindgren Prize και πως ένας Σουηδός συγγραφέας μπορεί να γοητεύσει και τους αναγνώστες των παιδικών βιβλίων. Γιατί όπως αναφέρει και η ηρωίδα του Τόμασιν στο Ένα σπίτι χωρίς καθρέφτες: “Δεν θα σκαρώνω εκπληκτικές περιπέτειες με πριγκίπισσες και πολέμους και μαγικά, αλλά μόνο ιστορίες για τη γέννηση και τη ζωή και τον θάνατο. Και νομίζω πως δεν υπάρχουν πιο σπουδαίες περιπέτειες από αυτές”.
*Το Astrid Lindgren Prize θεσμοθετήθηκε το 1967 από το ινστιτούτο Rabén & Sjögren στο πλαίσιο εορτασμού των 6οων γενεθλίων της σπουδαίας Σουηδής συγγραφέως κι έκτοτε απονέμεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου.
