heart-icon heart-icon
Ξανά… Ελληνικά: Η πετυχημένη σειρά των Εκδόσεων Παπαδόπουλος επιστρέφει ανανεωμένη!
Νέα | 12/09/2024


Ο Σεπτέμβριος φέρνει ένα πολύ σημαντικό εκδοτικό νέο για εμάς: τα Ελληνικά, η αγαπημένη σειρά εικονογραφημένων διασκευών κλασικών έργων ελληνικής λογοτεχνίας των Εκδόσεων Παπαδόπουλος, επιστρέφουν! Η επανέκδοση των εκπληκτικών διασκευών δια χειρός Κώστα Πούλου ξεκινά με τα Χριστούγεννα του τεμπέλη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τον Τρομάρα του Γεώργιου Βιζυηνού και τη Θάλασσα του Ανδρέα Καρκαβίτσα. Φυσικά, η σειρά επανέρχεται φρέσκια και ανανεωμένη, με νέο σχήμα και ολοκαίνουργιες εικονογραφήσεις τριών σύγχρονων Ελλήνων εικονογράφων, του Κώστα Μαρκόπουλου, της Θέντας Μιμηλάκη και του Αχιλλέα Ραζή, με τον καθένα να δίνει το δικό του προσωπικό ύφος και τη δική του ιδιαίτερη ματιά στα κλασικά έργα.

Η επανέκδοση των Ελληνικών αποτελεί μια καλή ευκαιρία να θυμηθούμε τις διαχρονικές αυτές ιστορίες και να τις συστήσουμε στους μικρούς μας φίλους, φέρνοντάς τους σε μια πρώτη επαφή με την σπουδαία παράδοση της νεότερης ελληνικής γραμματείας, με την ελπίδα να τους συναρπάζει για πολλά χρόνια ακόμα.

Διαβάστε στη συνέχεια τι απάντησαν στις ερωτήσεις μας ο Κώστας Πούλος, καθώς και οι εικονογράφοι των τριών πρώτων βιβλίων της σειράς…

  1. Κύριε Πούλο, περιγράψτε μας τη δική σας πρώτη επαφή με τα κείμενα του Παπαδιαμάντη, του Καρκαβίτσα, του Βιζυηνού.

Ανήκω σε μια γενιά που μεγάλωσε μέσα στα βιβλία αυτών των συγγραφέων, όταν το σχολείο ήταν το επίσημο σπίτι της μητριάς καθαρεύουσας. Η δημοτική μάς περίμενε, θυμάμαι, σαν καλή μαμά στα διαλείμματα, στο δε σχόλασμα μας συνόδευε ως το σπίτι. Κι όμως, αυτή η κακιά μητριά, η τεχνητή καθαρεύουσα, ευτύχησε να πέσει στα χέρια κάποιων πολύ σπουδαίων τεχνιτών, που την ανέβασαν σε ύψη αξιοζήλευτα. Η καθιέρωση της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας αρχικά περιόρισε και στη συνέχεια απέκλεισε την πρόσβαση των νεότερων σε αυτά τα αριστουργήματα, πράγμα που επέβαλε ως αναγκαιότητα τις κάθε λογής μεσολαβητικές προσπάθειες (μεταφράσεις, διασκευές, αποδόσεις, κ.λπ.). Στην αρχή, όταν βλέπουμε για πρώτη φορά την μπάρα του στοπ να κατεβαίνει, μας ξενίζει αυτό, μας πονά, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να το δεχτούμε. Η γενιά μου δεν θα αποδεχτεί ποτέ ως αναγκαιότητα τις διασκευές στο έργο του Παπαδιαμάντη. Κατανοητό. Τι γίνεται όμως με τις αμέσως επόμενες;

Κώστας Πούλος

2. Η σειρά των Ελληνικών ξεκίνησε να εκδίδεται στα τέλη της δεκαετίας του ‘90. Πώς θυμάστε εκείνη την εποχή; Πώς ήταν τα πράγματα για το παιδικό βιβλίο στην Ελλάδα τότε;

Αν κρίνω από αυτά που ακολούθησαν, θα έλεγα ότι ολόκληρη τη δεκαετία του ’90 μέχρι και τους Ολυμπιακούς της Αθήνας του 2004, το παιδικό βιβλίο γνώρισε ιδιαίτερη άνθιση, εξ ου και η δυνατότητα που είχαμε πολλοί από μας τους συγγραφείς παιδικών βιβλίων να βλέπουμε τα κείμενά μας να συνοδεύονται από εικόνες των καλύτερων εικονογράφων του κόσμου. Γενικά οι διαδικασίες για την έκδοση ενός βιβλίου ήταν πιο δύσκολες και χρονοβόρες, τα φίλτρα ήταν κάπως πιο αυστηρά σε σχέση με τα σημερινά. Τώρα η έκδοση ενός βιβλίου φαίνεται να συνοδεύεται από λιγότερα ρίσκα, πράγμα που έχει θετικές, έχει όμως και αρνητικές πλευρές. Αυτά, βέβαια, αφορούν κυρίως τους εκδότες και την αγορά. Οι συγγραφείς δεν επηρεάζονται εύκολα από την περιρρέουσα κατάσταση. Μολύβι και χαρτί εύκολα βρίσκει κανείς, ακόμα και στα πιο δύσκολα.

3. Τι είδους δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά τη διασκευή των κλασικών έργων;

Οι δυσκολίες στην απόδοσή τους είναι διαφορετικές και εξαρτώνται από τα ίδια τα έργα. Υπάρχει, φυσικά, μια γενική αρχή: σεβασμός στο πρωτότυπο κείμενο. Εύκολα το λέει κανείς αυτό. Στην πράξη όμως αποδεικνύεται πολύ δύσκολο, αφού πρέπει να γνωρίζεις ότι είσαι ένας μεσολαβητής και ως τέτοιος κάνεις αναγκαστικά επιλογές, ελπίζοντας πάντα ότι η αλλαγή που ούτως ή άλλως προκύπτει δεν θα μετατραπεί σε αλλοίωση. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι, πέρα από τη συγγραφή, και οι μεταφράσεις και οι διασκευές είναι πολυδύναμες δημιουργικές δραστηριότητες και το τελικό αποτέλεσμα είναι συνισταμένη πάρα πολλών παραγόντων, που κάθε άλλο παρά εύκολο είναι να ανιχνευτούν.

4. Γιατί πιστεύετε ότι αγαπήθηκαν τόσο τα Ελληνικά;

Νομίζω ότι η σειρά Τα Ελληνικά κάλυψε την ανάγκη πολλών γονιών να φέρουν σε μια πρώτη επαφή τα παιδιά τους με τα σπουδαία έργα της ελληνικής γραμματείας. Όλοι έχουμε ανάγκη να θυμόμαστε την προηγούμενη ζωή μας. Αμνησία σημαίνει ακύρωση εαυτού. Σε εθνικό επίπεδο, τα βιβλία συνιστούν τη συλλογική μνήμη, η οποία σφραγίζει καθοριστικά την ταυτότητά μας. Στο πέρασμα των αιώνων οι γλώσσες εξελίσσονται και ωριμάζουν, δημιουργώντας έργα αποκρυσταλλωμένα σε γραπτή μορφή. Η ελληνική, ως μία από τις αρχαιότερες, αδιάκοπα ομιλούμενες γλώσσες, κληροδότησε στην ανθρωπότητα –κυρίως όμως σε μας, τους τωρινούς φορείς της–  επιδραστικά έργα, που διδάσκονται μεταφρασμένα στα σχολεία όλου του κόσμου. Οι διασκευές κλασικών έργων για παιδιά δίνουν την ευκαιρία στις νεότερες γενιές να πάρουν μια πρώτη γεύση από κείμενα με κάποια από τα οποία ενδέχεται αργότερα να συναντηθούν στο πρωτότυπο.

5. Ποιες είναι οι αξίες και τα μηνύματα των κειμένων αυτών που τα καθιστούν επίκαιρα όσα χρόνια κι αν περάσουν; Τι θα βρει μέσα σε αυτά ένα παιδί που μεγαλώνει στην Ελλάδα του 2024;

Κατά βάθος –και παρόλο που αυτό δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμο–  ένα παιδί που ζει σήμερα στην Ελλάδα θα έχει την ευκαιρία να δει από πού ξεκίνησε και πώς έφτασε η Ελλάδα μέχρι το 2024, με άλλα λόγια ποιες ήταν οι κυριότερες στάσεις αυτού του μεγάλου ταξιδιού, η συνέχεια του οποίου επαφίεται σε αυτές τις μικρές ηλικίες. Έχω στον νου μου όλο αυτό ως ένα είδος σκυταλοδρομίας, όπου κάθε σκυτάλη γράφει πάνω της τίτλους και ονόματα όπως Όμηρος, Ερωτόκριτος, Μακρυγιάννης, Παπαδιαμάντης. Δρομείς σήμερα εμείς, του χρόνου τα παιδιά μας, μετά τα εγγόνια μας κ.ο.κ., σε έναν αγώνα που ελπίζουμε ότι δεν θα έχει τέλος.

Ο λόγος στους εικονογράφους…

1. Πώς προσεγγίσατε το κείμενο που σας δόθηκε; Πείτε μας μερικά λόγια για τη δημιουργική σας διαδικασία στο πλαίσιο της επανέκδοσης μιας τόσο σημαντικής σειράς όπως είναι τα Ελληνικά.

Κώστας Μαρκόπουλος: Όταν διαβάζω για πρώτη φορά κάποιο κείμενο που μου προτείνεται, αφήνω τον ρυθμό και το αχνό κλίμα των εικόνων που δημιουργούνται να αποφασίσουν για το αν μπορώ να το αναλάβω (συνήθως μονολογώ, γκρινιάζοντας ότι δεν μπορώ). Δεν επικοινωνώ ακόμα με την όποια κεντρική ιδέα ή εμφανές μήνυμα τυχόν έχει. Χρειάζομαι επίσης στην αρχή να οριστεί ένα πλαίσιο: Πόσες σελίδες και ποιες θα είναι οι διαστάσεις του βιβλίου, όπως και αν αυτό θα ανήκει σε κάποια σειρά. Αυτά καθορίζονται συνήθως από τον/την εκδότη/τρια. Αμέσως μετά βιβλιοδετώ στις διαστάσεις που μου δόθηκαν ένα πρότυπο του βιβλίου από άσπρα χαρτιά, για να το αισθανθώ ως προς τον όγκο και τον χώρο. Εκεί ξεχωρίζω χοντρικά τους χώρους για τα κείμενα. Θέλω να μην στριμώχνονται μαζί με τις εικόνες. Να είναι καταρχάς ένα βιβλίο ευανάγνωστο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, χάρηκα που θα πλησίαζα ένα κείμενο του Παπαδιαμάντη, έστω και σε απόδοση στα νέα ελληνικά. Δεν έχω εργαστεί άλλοτε σε κείμενο όπου χρειάζεται να πλησιάσω σκηνογραφικά και ενδυματολογικά μια άλλη εποχή. Και πώς να την πλησιάσω; Να αποδώσω τα ρούχα και τη γαιώδη μουντάδα των υλικών που υπήρχαν σε ένα χωριό το 1900; Να αγνοήσω τελείως ότι βλέπουμε μια «ταινία εποχής»; Νομίζω η απάντηση είναι ότι δεν έχω περιθώρια επιλογής.

Ξεκινώ από αυτά που μπορώ και μου αρέσει να σχεδιάζω (χρωματική κλίμακα, μορφολογία ανθρώπων κλπ.) και κάνω αόριστα προσχέδια. Ανά τριήμερο περίπου, ανατρέχω στο κείμενο, το οποίο διαβάζω ξανά και ξανά. Αυτό μου δίνει απαντήσεις, κατεύθυνση και διορθώσεις, πριν να επιστρέψω στα σχέδια. Σιγά σιγά, μέσα από επάλληλες αναγνώσεις και σχεδιάσματα, όλο αυτό πυκνώνει, στερεοποιείται και πήζει σαν μυζήθρα. Και όταν είμαι κάπως σίγουρος για την πρώτη γεύση των εικόνων, στέλνω στην εκδότρια τα πρώτα προσχέδια.

Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη, εικονογράφηση: Κώστας Μαρκόπουλος

Θέντα Μιμηλάκη: Ο Τρομάρας, είναι ένα διήγημα που πραγματεύεται με χιούμορ τις φοβίες των παιδιών. Προσπάθησα να κρατήσω αυτό το στοιχείο, και, με αφετηρία τον τόπο καταγωγής του Βιζυηνού, τον Έβρο, θέλησα να προσθέσω χρώματα, μοτίβα και φύση, εμπνευσμένη από τον τόπο αυτόν. Διακρίνονται χαγιάτια, υφαντά και ζώα, όπως ο κρυμμένος σε μια εικόνα Μαυρόγυπας, προστατευόμενο είδος που συναντάται στον Έβρο. Όσον αφορά στα ζώα της ιστορίας, θέλησα να βοηθήσω λίγο τον αναγνώστη να φανταστεί ένα εναλλακτικό τέλος για αυτά.

Αχιλλέας Ραζής: Το κείμενο που μου δόθηκε προσπάθησα να το προσεγγίσω με αγάπη και σεβασμό σε ό,τι προηγήθηκε. Εικονογράφοι και συγγραφείς, είμαστε όλοι κρίκοι μιας μακράς αλυσίδας. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό. Από την άλλη, εάν δεν βάλεις κι εσύ κάτι δικό σου, μικρό ή μεγάλο, η αλυσίδα αυτή μένει στάσιμη ή σκουριάζει. Τη Θάλασσα του Καρκαβίτσα τη φαντάστηκα ως κάτι κλασικό, που υπήρχε σχεδόν ανέκαθεν, αλλά και ως κάτι φρέσκο, που κάθε μέρα σε εκπλήσσει.

2. Ποια είναι η δική σας σχέση με τους κλασικούς Έλληνες συγγραφείς;

Κ.Μ.: Δεν έχω ιδιαίτερη σχέση. Δεν τους έχω εμβαθύνει κάπου. Από τους κλασικούς, μόνο στον Κωνσταντίνο Μεταξά Βοσπορίτη, με τα Σκηναί της ερήμου και Δζεμήλα και άλλα διηγήματα.

Θ.Μ.: Με έργα κλασικών Ελλήνων συγγραφέων όπως η Δέλτα, ο Παπαδιαμάντης και ο Λουντέμης, ήρθα σε επαφή, στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια. Το Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα είναι το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι να διαλέγω από τη δανειστική βιβλιοθήκη του σχολείου μου, χωρίς όμως να καταφέρω τότε να το διαβάσω όλο. Αργότερα το ενδιαφέρον μου κέντρισε η σύγχρονη, ξένη κυρίως, πεζογραφία.

Ο Τρομάρας, εικονογράφηση: Θέντα Μιμηλάκη

Α.Ρ.: Οι κλασσικοί συγγραφείς είναι η στερεή μας βάση, σ’ έναν κόσμο ρευστό, όπου όλα αμφισβητούνται και ακυρώνονται, συχνά πολύ εύκολα. Είναι η επιστροφή μας σ’ έναν κόσμο με αρχή, μέση και τέλος. Και ειδικά οι Έλληνες «κλασικοί», μεταφέρουν ό,τι πολυτιμότερο ελληνικό του παρελθόντος στο σήμερα, προσδίδοντάς του ρίζες και ένα νέο βάθος. Προσωπικά αγαπώ πολύ τον Βιζυηνό και τον Παπαδιαμάντη.

3. Υπάρχει κάποιο άλλο έργο της κλασικής ελληνικής λογοτεχνίας που θα θέλατε να εικονογραφήσετε;

Κ.Μ.: Είναι δύσκολο να φανταστώ από αυτά τα έργα κάτι πλήρως εικονογραφημένο. Όπως είπα, εξάλλου, δεν έχω καλή εικόνα των κείμενων αυτών. Φαντάζομαι πως είναι πιο εύκολο να κάνω για τέτοια κείμενα λίγες συνοδευτικές εικόνες. Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη ουσιαστικά τα γνώρισα μέσα από την απόδοση του Κώστα Πούλου – αυτή μού επέτρεψε να φανταστώ ένα εικονοβιβλίο.

Όσο περνάει ο καιρός, αναγνωρίζω την ανάγκη μου να δω ένα κείμενο

σαν σενάριο πριν το εικονογραφήσω, μιλώντας για κείμενα μυθοπλασίας πάντα. Ίσως κάποια πρόσφατα διαβάσματά μου για το σενάριο και το μοντάζ να πυροδότησαν την ανάγκη αυτή. Όπως και να ‘χει, ακόμη και αν δεν καταφέρω καθόλου να πλησιάσω εικονογραφικά ένα αριστουργηματικό κείμενο, μπορώ να έχω δημιουργικό χώρο και ένα καλό αποτέλεσμα με ένα κείμενο το οποίο γράφτηκε ακριβώς για να εικονογραφηθεί.

Θ.Μ.: Θα ήθελα πολύ να εικονογραφήσω τον Ερωτόκριτο.

Η θάλασσα, εικονογράφηση: Αχιλλέας Ραζής

Α.Ρ.: Δεν το έχω σκεφτεί. Θα προτιμούσα ίσως αυτά που αγαπώ
–παλαιοτέρα, αλλά και λίγο νεότερα– να τα δω με ένα άλλο φως, με μια πιο ελεύθερη και άμεση εικονογράφηση ή ακόμα πιο πολύ ως εικονοκλάστης, με μια τάση αποδόμησης. Από την άλλη, πάλι, σκέφτομαι μήπως χάσουν έτσι την γοητεία τους, τα πιο δυνατά συστατικά τους. Είναι ένα ρίσκο αυτό για όλους τους σύγχρονους δημιουργούς.

Κυκλοφορούν σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Τρόποι
Πληρωμής
Τρόποι Πληρωμής
kids reading

Δώρα για το παιδικό πάρτι

Ήρθε η ώρα του παιδικού πάρτι!
Όλοι ξέρουμε πόση οργάνωση χρειάζεται… δραστηριότητες, παιχνίδια, φαγητό και –φυσικά– τα δωράκια για τους μικρούς καλεσμένους.
Αυτό το τελευταίο, αφήστε το πάνω μας!

Τα βήματα είναι απλά:

  1. Συμπληρώστε τα ακόλουθα πεδία, ανάλογα με την ηλικία και τον αριθμό των παιδιών που έχετε καλέσει.
  2. Επιλέξτε ανάμεσα σε πακέτα δώρων, με βιβλία επιλεγμένα από εμάς με φροντίδα και αγάπη.
  3. Στο τέλος του πάρτι μοιράστε τα δωράκια στα παιδιά, χαρίζοντας τους έτσι… ακόμα περισσότερη χαρά!

*Στο κάθε σετ περιλαμβάνονται τα βιβλία και χάρτινες σακούλες για τη συσκευασία δώρου.