viewtag.gr | 5/12/2024

Γράφει ο Γιάννης Καφάτος

Ο «Ύμνος» είναι η πρώτη μου επαφή με την Αyn Rand που την έλεγαν Άλις Ο ’Κόνορ αλλά γεννήθηκε ως Αλίσα Ζινόβιεβνα Ρόζενμπαουμ στην Αγία Πετρούπολη το 1905.
Πολλές ταυτότητες για μια γυναίκα που συνέλαβε αυτό το μοναδικό έργο που δυο μέρες μετά την την ανάγνωσή του δεν μπορώ να το αφήσω στην άκρη του μυαλού μου.

Όσο σκέφτομαι ότι γράφτηκε το 1937 και δημοσιεύτηκε το 1938, έντεκα χρόνια πριν ο Όργουελ μας παραδώσει το 1984 το έργο της Rand παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.

Ξέρεις δεν είναι όλα αυτονόητα, ή «ένα κλικ μακριά μας» όπως έχουμε συνηθίσει τις «έξυπνες ζωές μας» που συχνά τις περιορίζουμε στις διαστάσεις της οθόνης του κινητού μας.

Προφανώς δεν υπονοώ ότι διάβασα κάτι καλό επειδή είναι παλιό. Αντιθέτως. Διάβασα κάτι άριστο που μοιάζει να γράφτηκε χθες, ή αύριο από μια σπουδαία αναγνώστρια της αγωνίας για τη ζωή που χάνουμε μέσα σε κανόνες.

Πρόσωπα δούλοι από την ώρα που γεννιούνται μέχρι την ώρα που είναι προγραμματισμένο να πεθάνουν – όποιος περάσει τα 45 και ζει είναι κάτι σαν έκθεμα…
Κάποιοι επιλέγουν τι ζωή θα ζήσουν οι υπόλοιποι.
Η συγγραφέας μας παρουσιάζει τη δικτατορία της ομάδας που έχει σαν μόνη ποινή τον θάνατο για όποιο μέλος ξεχωρίσει για κάποιο λόγο.

Φυσικά ο ήρωας του βιβλίου καταφέρνει να αποδράσει και δώσει την ελπίδα σε μένα τον αναγνώστη ότι μπορώ να ξεφύγω από δεσμά που με περιβάλλουν – άσχετα αν τα έβαλα εγώ ή τα έβαλαν άλλοι σε μένα.

Θέλω να πω ότι διαβάζοντας το βιβλίο έγινα έφηβος που θέλει να επαναστατήσει, να ξεφύγει, να ξεβολευτεί από μια βολή που του κλέβει την ανθρώπινη ιδιότητα του.

Η συγγραφέας έχει πολύ οξυδερκώς επιλέξει να μιλάνε οι ήρωές της στο πρώτο πληθυντικό και μόνο χάρη στην ιδιοφυή μετάφραση της Κλαίρης Παπαμιχαήλ απολαμβάνουμε μια ανάγνωση ενός ύμνου στη ζωή και την ελπίδα με όλες τις πτυχές της ατμόσφαιρας που έχει σχεδιάσει η συγγραφέας.

«Το όνομά μας είναι Ισότητα 7-2521, όπως είναι γραμμένο στο σιδερένιο βραχιόλι που όλοι οι άνθρωποι φοράνε στον αριστερό τους καρπό με τα ονόματά τους. Είμαστε είκοσι ενός ετών. Έχουμε ύψος ένα κι ογδόντα κι αυτό είναι προβληματικό, γιατί δεν υπάρχουν πολλοί άντρες με τέτοιο ύψος. Οι Δάσκαλοι και οι Ηγέτες μονίμως μας το επισήμαιναν συνοφρυωμένοι, λέγοντας: «Το κακό είναι στα κόκαλά σας, Ισότητα 7-2521, γιατί τα σώματά σας έχουν αναπτυχθεί περισσότερο από τα σώματα των αδελφών σας». Δεν μπορούμε, ωστόσο, να αλλάξουμε τα κόκαλα ούτε το σώμα μας».

Ποια λέξη έλεγε ο καταδικασμένος  σε θάνατο στην πυρά κοιτώντας στα μάτια τον ήρωά μας, που δεν μπορούσε να την ακούσει;
Αυτή τη λέξη θα την ανακαλύψει, μαζί με τον έρωτα, που φυσικά και είναι απαγορευμένος όπως και τόσα άλλα στην δυστοπική κοινωνία που περιγράφει και τοποθετεί τους ήρωές της η Ayn Rand.
Αν στη πω, νομίζω θα έχω κάνει το μεγαλύτερο σπόιλερ από οποιοδήποτε άλλο βιβλίο έχω διαβάσει.

Ο «Ύμνος» είναι ό,τι πιο αισιόδοξο έχω διαβάσει εδώ και πολλά χρόνια. Με ξανάκανε έφηβο, τότε που ανακάλυπτα κόσμους μέσα από τις λέξεις του Μπράνμπερι και του Όργουελ. Τελικά δεν είναι αργά να γίνει κανείς έφηβος που αμφισβητεί. Αρκεί ένα καλό βιβλίο να βρεθεί στο δρόμο του. Όποτε κι αν συμβεί καλό είναι! Ακόμη και αν έχει ηττηθεί κάποιος, ακόμη και αν τα βάρη που τον δένουν στη γη είναι πιο δυνατά από ένα σωτήριο αερόσταστο, είναι καλό να βάλει το μυαλό του σε μια διαδικασία με ένα βιβλίο όπως ο «Ύμνος»!
Ανακαλύψτε το! Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Γιάννης Καφάτος

Πηγή: viewtag.gr