Mononews.gr | 26.10.2025
«Στον τόπο μας έχουμε την τάση να γράφουμε βιβλία για τις καταστροφές του: τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον Εμφύλιο, τη Δικτατορία, το Κυπριακό, το δημοψήφισμα, την Κρίση της περασμένης δεκαετίας. Καταστροφές υπήρξαν πολλές, και καλά κάνουμε και τι αναλύουμε. Δεν είναι όμως όλα πάντα έτσι. Η Ελλάδα ξεπέρασε μία από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες που έχει περάσει ένα κράτος σε καιρό ειρήνης και κοιτάζει ξανά μπροστά», αναφέρει ο Αλέξης Πατέλης στο βιβλίο του «Η μεγάλη επιστροφή: Ο δρόμος για την αξιοπιστία της Ελλάδας», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Έχοντας βρεθεί στην «πρώτη γραμμή του πυρός», καθώς από το 2019 έως και το 2024 είχε αναλάβει τη θέση του Προϊσταμένου του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο κ. Πατέλης έζησε τα γεγονότα εκ των έσω και έρχεται σήμερα με το νέο του βιβλίο να τα εξιστορήσει στους πολίτες με τρόπο μεστό και εύκολα κατανοητό: από τα capital controls έως την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, που οδήγησε και στην απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Εν αρχή όλων ένα… email
Το έναυσμα της ενασχόλησης του Αλέξη Πατέλη με την χάραξη της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης και της επικοινωνίας αυτής με τους ξένους επενδυτές, ήρθε το 2017 ότι ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης του απέστειλε ένα μήνυμα με το οποίο τον καλούσε στο γραφείο του στην Πειραιώς για να συζητήσουν. Από εκεί και έπειτα η ιστορία των δύο ανδρών είναι λίγο πολύ γνωστή, δεδομένου ότι από μία συζήτηση έφτασε να εξελιχθεί σε μία συνεργασία ετών.
Κάνοντας μία αναδρομή στο παρελθόν, ο επιφανής οικονομολόγος μεταφέρεται στο 2015 και στις διαδηλώσεις του δημοψηφίσματος. «Η βραδιά της προκήρυξης του δημοψηφίσματος, οι κλειστές τράπεζες την εβδομάδα εκείνη, και μετά η ανακοίνωση του αποτελέσματος- είναι στιγμές που δε θα ξεχάσω ποτέ. Δε μπορούσα να το πιστέψω ότι μετά από τόσα χρόνια θυσιών, η χώρα μου βρισκόταν ένα βήμα από τον όλεθρο. Ο διχασμός και το μίσος που είχε σπείρει η νέα κυβέρνηση δηλητηρίαζαν τα πάντα […], ένιωθα ότι η χώρα που παρουσίαζε και εκπροσωπούσε ο Βαρουφάκης δεν ήταν η δική μου Ελλάδα…», αναφέρει μεταξύ άλλων ο συγγραφέας συμπληρώνοντας «Πίστευα πως η Ελλάδα μπορούσε -και άξιζε- πολύ καλύτερα […] και πως όλοι είχαμε την υποχρέωση να κάνουμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας για να μην οδηγηθούμε στην καταστροφή».
Απογοητευμένος από την πολιτική της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, που ο ίδιος ο συγγραφέας το χαρακτηρίζει αχρείαστο, κάνει ειδική μνεία στα λάθη της εφαρμογής του από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, και ερχόμενος σε επαφή με άτομα από το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, παρά την απαισιοδοξία των επενδυτών, ο κ. Πατέλης προσδοκούσε τη στιγμή που θα αναλάμβανε την ευθύνη της χώρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για τον οποίο εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να βάλει τη χώρα σε έναν νέο δρόμο.
Το τρίγωνο της οικονομικής πολιτικής
Όπως εξηγεί ο κ. Πατέλης στο βιβλίο του η στρατηγική της οικονομικής πολιτικής του πρωθυπουργού ήταν ένα τρίγωνο, στις άκρες του οποίου ήταν οι μεταρρυθμίσεις, η μείωση της φορολογίας, η εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και στο κέντρο η διακυβέρνηση. Μέσα από αυτό το πλαίσιο χτίστηκε η κυβερνητική πολιτική με στόχο τη σταθερότητα.
Ο συγγραφέας, έχοντας στις αποσκευές του μία εμπειρία πολλών ετών στις διεθνείς αγορές αναφέρει τη δυσπιστία των ξένων επενδυτών τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, μετά την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως επίσης και την επιφυλακτικότητα με την οποία κοιτούσαν οι ξένες αγορές την Ελλάδα.
Από το 2019 έως και την επιτυχή διαχείριση μιας νέας κρίσης με την αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid – 19, ο κ. Πατέλης εξηγεί βήμα βήμα τη στρατηγική που ακολουθήθηκε και έφερε θετικά αποτελέσματα, παρά το γεγονός της νέας κρίσης που επέφερε παγκοσμίως ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας.
«Μαζί με την αύξηση των εξαγωγών της η Ελλάδα βίωσε και έκρηξη στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, με εισροές άνω των 20 δισ. ευρώ τα έτη 2019 – 2022, φτάνοντας σε επίπεδα που ως ποσοστό του ΑΕΠ, ήταν συγκρίσιμα με την Ισπανία και την Πορτογαλία και σαφώς υψηλότερα από την Ιταλία. Όλα αυτά εν μέσω παγκόσμιων αναταραχών. Σημαντικό ρόλο στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων διαδραμάτισε και η αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας».
Από τα Εθνικά Σχέδια Δράσης στις… υποκλοπές
Αναφορικά με την διαμόρφωση της εικόνας μίας χώρας στο εξωτερικό, ο κ. Πατέλης επισημαίνει ότι δε στηρίζεται μόνο στην οικονομική της πολιτική, αλλά και στα Εθνικά Σχέδια Δράσης που υλοποιεί. «Η ελκυστικότητα των δυτικών οικονομιών οφείλεται και στις ελευθερίες που παρέχουν στους πολίτες». Όπως αναφέρει ο συγγραφέας της Μεγάλης Επιστροφής με την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, για την οποία εργάστηκε και ο ίδιος ως μέλος της επιτροπής εκπόνησης, και στη συνέχεια την κωδικοποίηση και την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης από τα αρμόδια υπουργεία, «η Ελλάδα ανέβηκε πολλές θέσεις στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών όσον αφορά στα δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ+».
Στη συνέχεια, ο συγγραφέας κάνει αναφορά και στα άλλα σχέδια δράσης, όπως της ισότητας των φύλων, για τα ΑμεΑ, τους Ρομά, τα δικαιώματα του παιδιού, τους αστέγους κ.ά., με ειδική μνεία στο πρόγραμμα «Συμπερίληψη», που εντάχθηκε στο Ελλάδα 2.0 μετά από δική του εισήγηση, που αφορά την επιμόρφωση των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα σε ζητήματα ισότητας, διαφορετικότητας και συμπερίληψης, που υλοποιήθηκε το 2025.
Παράλληλα με τα σχέδια δράσης και τη βελτίωση της εικόνας τη Ελλάδας στο εξωτερικό, η υπόθεση των υποκλοπών χαρακτηρίζεται από τον συγγραφέα ως «μία κηλίδα» στην εικόνα της χώρα στο εξωτερικό. Το σκάνδαλο οδήγησε στην υιοθέτηση πρωτοβουλιών και μεταρρυθμίσεων, με την Ελλάδα να γίνεται η πρώτη χώρα στην ΕΕ, «που απαγόρευσε οριζόντια την πώληση, χρήση, κατοχή, διανομή και εισαγωγή λογισμικού κακόβουλης παρακολούθησης. [..] Η υπόθεση των υποκλοπών είχε και μια άλλη διάσταση για τους ξένους επενδυτές: τον κίνδυνο οι μεταρρυθμίσεις να μη συνεχιστούν, αν δεν υπήρχε πολιτική σταθερότητα. [..] Η συζήτηση περί κράτους δικαίου στην Ελλάδα συνεχίστηκε και χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να μεταστραφεί η εικόνα στο εξωτερικό.
Ακολούθησαν και άλλες νομοθετικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των θεσμών και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, συχνά σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, οι οποίοι αναγνώρισαν την πρόοδο σε διαδοχικές εκθέσεις».
Η αναγέννηση και ο πολυδιάστατος εκσυγχρονισμός
Ο κ. Πατέλης αναφέρει διεξοδικά ότι το 2023 η χώρα είχε αλλάξει «πρόσωπο» στις ξένες αγορές, με τα διεθνή ΜΜΕ να κάνουν λόγο για αναγέννηση. Ο συγγραφέας, έχοντας αναφέρει το πέρασμα από όλες τις προκλήσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η ελληνική κυβέρνηση, όταν φτάνει στο 2023 μιλά για τις νέες πλευρές που υιοθετήθηκαν στην οικονομική πολιτική, μιας και το τρίγωνο είχε ολοκληρώσει τον κύκλο του, με τον «πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό» να βρίσκεται στο επίκεντρο, με μία νέα σειρά παρεμβάσεων, που είχε να κάνει με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την ενίσχυση της αγοράς εργασίας, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής κ.ά.
«Κοινός στόχος: να γίνει η Ελλάδα μια πιο λειτουργική, δίκαιη και ανταγωνιστική χώρα…», τονίζει ο κ. Πατέλης, ο οποίος στη συνέχεια αναφέρεται εκτενώς σε όλες τις μεταρρυθμίσεις που μεσολάβησαν μέχρι το τέλος της θητείας του, αλλά και όλες τις προοπτικές για περαιτέρω ανάπτυξη.
Η αποχώρηση από την κυβέρνηση
Την ίδια ώρα, ο συγγραφέας σπάει τη σιωπή του απαντώντας στα σενάρια περί διαφωνίας και αποχώρησής του από την κυβέρνηση. «Όταν ανακοίνωσα την αποχώρησή μου από την κυβέρνηση, κάποιοι έγραψαν ότι αυτό συνδεόταν με διαφωνία μου ως προς το συγκεκριμένο πακέτο παρέμβασης (σ.σ. στο τραπεζικό σύστημα). Στην πραγματικότητα, ίσχυε ακριβώς το αντίθετο. Ήμουν από τους ένθερμους υποστηρικτές μιας παρέμβασης για την μείωση των τραπεζικών προμηθειών…».
Ο συγγραφέας όμως, δε στέκεται εκεί. Θυμάται την περίοδο που ο πρωθυπουργός του ζήτησε μετά την εξυγίανση της Τράπεζας Πειραιώς, να παρακολουθεί από κοντά την Τράπεζα Αττικής, που, όπως εξηγεί, παρά το γεγονός ότι αποτελούσε το 1,5% του τραπεζικού συστήματος, μπορούσε να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Σύμφωνα με τον κ. Πατέλη η Τράπεζα Αττικής και η Αγροτική αποτελούσαν για εκείνον «τα πλέον εμβληματικά παραδείγματα γιατί το κράτος δεν πρέπει να συμμετέχει στον τραπεζικό τομέα. Κακοδιαχείριση. Κατασπατάληση δημόσιο χρήματος. Κόκκινα δάνεια».
Με τις μεταρρυθμίσεις στον τραπεζικό τομέα, που ακολούθησαν, όπως η συγχώνευση Τράπεζας Αττικής και Παγκρήτιας, η δημιουργία νέων τραπεζικών πόλων κ.ά. με αποκορύφωμα τη σταδιακή αποχώρηση του κράτους από τις τράπεζες κ.ά, μέσα σε πέντε χρόνια αποτελούσαν βαθιά ικανοποίηση για το κ. Πατέλη, καθώς το τραπεζικό σύστημα επέστρεφε στην ιδιωτική οικονομία.
Κοιτώντας μπροστά
Μέσα από την ιστορία του και τη συμβολή του στην οικονομική πολιτική της χώρας, ο Αλέξης Πατέλης αναδεικνύει στιγμές της ελληνικής οικονομικής ιστορίας, με τους αναγνώστες να γίνονται συμμέτοχοι στο «παιχνίδι» της γνώσης.
«Ο στόχος που είχα θέσει όταν ανέλαβα, πέντε χρόνια νωρίτερα, είχε όμως, επιτευχθεί. Η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό είχε αλλάξει ριζικά. Και ο δικός μου δρόμος έφτανε σιγά σιγά στο τέλος του-ήξερα ότι είχε έρθει η στιγμή να αποχωρήσω», θα μας πει ο συγγραφέας.
Ο αναγνώστης του βιβλίου, από τον απλό πολίτη μέχρι και τον ιστορικό του μέλλοντος σκιαγραφεί βήμα βήμα το προφίλ της χώρας τόσο στις διεθνείς αγορές, όσο και σε τοπικό επίπεδο, διαβάζοντας τα πράγματα εκ των έσω, από τη ματιά του Αλέξη Πατέλη, που ήταν παρών και έζησε το comeback του «προβληματικού παιδιού», που κατάφερε να νικήσει τις προκλήσεις της κοινωνικοπολιτικής και οικονομικής συγκυρίας και να μετατραπεί σε ένα success story.
Στην αρχή της ομιλίας του, στην παρουσίαση του βιβλίου του πριν από μερικές εβδομάδες, ο κ. Πατέλης έκανε ειδική μνεία σε ένα περιστατικό που του συνέβη στον Καναδά. «Στις 25 Μαρτίου 2024, στο Μόντρεαλ, μια ηλικιωμένη Ελληνοκαναδή μου είπε: “Σας ευχαριστώ που με κάνατε ξανά περήφανη που είμαι Ελληνίδα, που δεν αισθάνομαι πια την ντροπή που είχα την προηγούμενη δεκαετία”. Αυτό ήταν κάτι που θα το θυμάμαι για πάντα …Η χώρα μας ξεπέρασε πολλές δοκιμασίες και κοιτάει πλέον μπροστά».
Το βιβλίο του Αλέξη Πατέλη, «Η Μεγάλη Επιστροφή: Ο δρόμος για την αξιοπιστία της Ελλάδας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος σε όλα τα ψηφιακά καταστήματα και ενημερωμένα βιβλιοπωλεία.
Πηγή: Mononews.gr
