Μια ψύχραιμη οικονομική αναλύτρια σε εποχές λαϊκισμού
«Αν δεν υπάρξει κοινή αντίληψη για τα αίτια της κρίσης και για τις μεγάλες τομές που απαιτούνται για να βγούμε από το τέλμα, δεν θα υπάρξει η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση για τέτοιες τομές» δηλώνει η Μιράντα Ξαφά στην εισαγωγή του βιβλίου της «Δημόσιο Χρέος» που εντάσσεται στη σειρά ΜΙΚΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ των Εκδόσεων Παπαδόπουλος.
Κι αυτή ακριβώς είναι η επιδίωξη της Μιράντας Ξαφά: να καταστήσει σαφείς και κατανοητές έννοιες και θεωρίες που έχουν εισβάλλει στην καθημερινότητα μας από την αρχή της οικονομικής κρίσης (2008) έως σήμερα, όπως ελάφρυνση χρέους, PSI και ασφαλιστικά ταμεία, ο ρόλος των μνημονίων στην εφαρμογή των μέτρων λιτότητας κ.α. Για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια ανάλυση χρειάζονται δύο ικανότητες:
Η πρώτη ικανότητα είναι να έχεις γνώση και κατάρτιση πάνω στην Οικονομική Θεωρία και τα Οικονομικά και το πλούσιο βιογραφικό της κ. Ξαφά είναι κάτι παραπάνω από εγγύηση: Με την ολοκλήρωση των βασικών οικονομικών σπουδών της στο Pierce College της Αθήνας, η Μιράντα Ξαφά εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ για μεταπτυχιακές σπουδές στο University of Pennsylvania. Στο ίδιο πανεπιστήμιο ολοκλήρωσε το 1979 τη διδακτορική της διατριβή η οποία εστίασε στις εκπτώσεις που πραγματοποιούνταν στις εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων από τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Από το 1980 μέχρι τον Απρίλιο του 1991 εργάστηκε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην Ουάσινγκτον, όπου ασχολήθηκε με τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση σταθεροποιητικών προγραμμάτων, κυρίως στη Λατινική Αμερική. Το Μάιο του 1991 αποδέχτηκε την πρόταση του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και εξασφαλίζοντας ειδική άδεια από το ΔΝΤ, διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος του ως τον Οκτώβριο του 1993.
«Από τη θέση μου, ως διευθύντρια του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, προσπάθησα να συνεισφέρω με την εμπειρία σε σταθεροποιητικά προγράμματα που είχα αποκομίσει από την ενδεκαετή θητεία μου στο Ταμείο. Όταν ήρθα στην Ελλάδα, βρέθηκα μπροστά σε μία κατάσταση που ήταν πρωτόγνωρη, παρά την εμπειρία μου από τη Λατινική Αμερική. Οι πορείες και διαμαρτυρίες στο κέντρο της Αθήνας για την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική ήταν σχεδόν καθημερινές. […] Σε μένα ο Μητσοτάκης φερόταν σαν πατέρας, προσπαθώντας να με βάλει στο κλίμα της ελληνικής πραγματικότητας. «Βρε πουλάκι μου, δεν είναι Νέα Υόρκη εδώ», μου είπε όταν πρότεινα να μπουν σε πλειστηριασμό τα ακίνητα των κακοπληρωτών της Κτηματικής Τράπεζας. Έλεγε συχνά στους υπουργούς του αστειευόμενος: «Αυτή θα μας βάλει τα δύο πόδια σ’ ένα παπούτσι» έχει δηλώσει η Μιράντα Ξαφά σε συνέντευξη της στην «Καθημερινή» το Μάιο του 2017 αναφερόμενη στη συνεργασία της με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.
Στη συνέχεια εργάστηκε στην επενδυτική τράπεζα Salomon Brothers στο Λονδίνο, αρχικά ως οικονομολόγος και από το 1997 ως global currency strategist για τις αναδυόμενες αγορές. Το 2004 διορίστηκε, με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, αναπληρώτρια εκτελεστική διευθύντρια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ως εκπρόσωπος της Ελλάδας), θέση στην οποία παρέμεινε έως το 2009, όταν τη διαδέχθηκε αρχικά ο κ. Χρήστος Χατζηεμμανουήλ (δεν αποδέχθηκε τον διορισμό), και στη συνέχεια ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Ρουμελιώτης. Έχει διδάξει οικονομικά στα Πανεπιστήμια της Pennsylvania και Princeton των Ηνωμένων Πολιτειών και έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες πάνω σε θέματα που αφορούν το διεθνές εμπόριο, την κίνηση κεφαλαίων, την κρίση των χρεών και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Η δεύτερη ικανότητα που απαιτείται να διαθέτει κανείς όταν αναλύει την κρίση χρέους είναι να αποδεικνύει την ετοιμότητα του πνεύματος του με ψυχραιμία και στιβαρή επιχειρηματολογία σε μια εποχή καταστροφολογίας και λαϊκισμού. Αρκεί να ανατρέξει κανείς σε μερικές συνεντεύξεις και άρθρα της Μιράντας Ξαφά για να διαπιστώσει τι σημαίνει να μην καταφεύγεις σε πομπώδεις δηλώσεις για να αποτιμήσεις μια κατάσταση, να προτείνεις βιώσιμες λύσεις και να κάνεις ασφαλείς προβλέψεις.
Πέρα από την πλούσια αρθρογραφία της, η Μιράντα Ξαφά προχώρησε το 2017 στη συγγραφή του βιβλίου «Δημόσιο Χρέος» με στόχο να παρουσιάσει ένα σύντομο και σαφές ιστορικό της εξέλιξης του δημόσιου χρέους από την περίοδο της Μεταπολίτευσης και μετά, θέλοντας να συμβάλλει στην άρση βασικών παρανοήσεων που έχουν συνδυαστεί με την κρίση του.
«Γιατί πιστεύω ότι μπορούμε να γίνουμε επιτέλους μία σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα, κι εγώ θέλω και μπορώ να γίνω μέρος της λύσης» έχει δηλώσει άλλωστε η ίδια και αυτή η δήλωση περικλείει όλη τη στάση και πορεία ζωής της Μιράντας Ξαφά.
